Massachusetts Bölge Mahkemesi 18 Nisan 2025 tarihli DVD v. DHS kararında, DHS’nin (Department of Homeland Security)   kişilere yazılı bildirim yapmadan ve korkusunu ifade etme fırsatı vermeden üçüncü ülkeye gönderim yapamayacağı yönünde bir karar vermiştir.

1-Olaylar

İlk davacı, Guatemala vatandaşı O.C.G., ülkesine geri gönderilmek istenmiştir. Ancak Göçmenlik Mahkemesi, zulüm ve işkence riski nedeniyle Guatemala’ya iadesini yasaklamıştır. Buna rağmen DHS, O.C.G.’yi habersiz şekilde Guatemala’ya gönderilmek üzere Meksika’ya nakletmiştir. Bu sırada O.C.G., Meksika’da kaçırılmış ve ağır saldırılara maruz kalmıştır.

Benzer şekilde, bazı sığınmacıların Güney Sudan’a gönderilmesine yönelik işlemler yapılmıştır. Bu süreçte DHS, kişilere önceden bildirimde bulunma yükümlülüklerini ihlal etmiş ve onları ciddi güvenlik risklerinin bulunduğu bir bölgeye yönlendirmiştir. (Mahkeme Üyesi Görüşü) Bu şahıslar 5 Temmuz 2025’de Güney Sudan’a ulaştırılmışlardır. (Associated Press)

Ayrıca DHS, Libya’ya gönderim planları yapmıştır. Libya ise uzun süredir devam eden iç savaş ve işkence vakalarıyla bilinen bir ülkedir.

2-Sınıf Davası

Dava bireysel nitelikte değil, bir sınıf (class action) davası olarak açılmıştır. Başvurucu “D.V.D.” adıyla anılsa da, dava aslında DHS’nin ortak uygulamalarına maruz kalan geniş bir grubu temsil etmiştir.

Davacılar farklı menşe ülkelerinden gelseler de aynı uygulamanın mağduru olmuşlardır. DHS, kişileri kendi ülkeleri dışında üçüncü ülkelere gönderirken işkence veya kötü muamele riskini değerlendirmemiştir. Ayrıca bu gönderimlerden önce kişilere herhangi bir bildirim yapılmamıştır.

3-Başvuru

Davacılar, DHS’nin “üçüncü ülkeye gönderme” politikasının hukuka aykırı olduğunu ileri sürmüşlerdir. Bu politikanın hem federal yasalara (FARRA §1242) hem de ABD’nin taraf olduğu İşkenceye ve Diğer Zalimane, Gayriinsani veya Küçültücü Muamele ya da Cezaya Karşı Sözleşme’ye (CAT) açıkça aykırı olduğunu belirtilmişlerdir.

4-Karar

Mahkeme, 18 Nisan 2025 tarihinde kararını açıklamıştır. DHS’nin söz konusu uygulaması ülke çapında durdurulmuştur. Mahkeme, DHS’nin her bireye gönderimden önce yazılı bildirim yapmasını zorunlu kılmıştır. Ayrıca kişilere, işkence veya kötü muamele görecekleri yönündeki endişelerini dile getirme fırsatı tanınması gerektiği ifade edilmiştir.

Massachusetts Bölge Mahkemesi, DHS’nin tekrar eden ihlallerini dikkate alarak bu tedbirin yalnızca davacılarla sınırlı kalmaması gerektiğini özellikle vurgulamıştır.

5-Hukuki Gerekçe

ABD, 1994 yılında İşkenceye Karşı Sözleşme’ye (CAT) taraf olmuştur. CAT’nin yükümlülüklerini yerine getirmek amacıyla Kongre, hem diğer yasaları, hem de Foreign Affairs Reform and Restructuring Act of 1998‘ ı kabul etmiştir. Bu Kanun’un 1242. maddesi, bir kişinin işkence görme riski olan bir ülkeye iadesini (non-refoulement) yasaklamaktadır. Ayrıca bu hüküm CAT’nin 3. maddesiyle uyumludurö